Xuân tận Nguyên tác: Hàn Ác

Xuân tận

Nguyên tác: Hàn Ác

春尽

韩偓

惜春连日醉昏昏， 醒后衣裳见酒痕。

细水浮花归别涧， 断云含雨入孤村。

人闲易有芳时恨， 地迥难招自古魂。

惭愧流莺相厚意， 清晨犹为到西园。

CHỮ PHỒN THỂ

春盡

韓偓

惜春連日醉昏昏， 醒後衣裳見酒痕。
細水浮花歸別澗， 斷雲含雨入孤村。
人閒易有芳時恨， 地迥難招自古魂。
慚愧流鶯相厚意， 清晨猶為到西園。

PHIÊN ÂM

Chūn jǐn

Hán wò

Xīchūn liánrì zuì hūn hūn, xǐng hòu yīshang jiàn jiǔ hén.
Xì shuǐ fú huā guī bié jiàn, duàn yún hán yǔ rù gū cūn.
Rén xián yì yǒu fāng shí hèn, dì jiǒng nán zhāo zìgǔ hún.
Cánkuì liú yīng xiāng hòuyì, qīngchén yóu wèi dào xiyuán

ÂM HÁN VIỆT

Tích xuân liên nhật túy hôn hôn, tỉnh hậu y thường kiến tửu ngân

Tế thủy phù hoa quy biệt giản, đoạn vân hàm vũ nhập cô thôn

Nhân nhàn dị hữu phương thời hận, địa huýnh nan triệu tự cổ hồn

Tàm quí lưu oanh tương hậu ý, thanh thần độc vị đáo tây viên

End of Spring (sưu tầm từ internet)

Han Wo

Tipsy for days on end over the receding spring,

Liquor stains found on my clothes upon awakening.

Tiny streams with floating petals the other gullies join,

Rain clouds break off and into the lonely village move.

Leisure tends to invite griefs with flowers in full bloom;

Distance makes it hard to call back ancient souls.

Ashamed by the kindness of the sailing orioles,

Who made a detour to west garden this early morn.

CHÚ THÍCH VÀ TỪ VỰNG

昏 hôn (8n) 1 : Tối. Như hoàng hôn 黃昏 mờ mờ tối, hôn dạ 昏夜 đêm tối, v.v. 2 : Tối tăm. Như hôn hội hồ đồ 昏憒楜塗 tối tăm hồ đồ, không hiểu sự lý gì. 3 : Lễ cưới, ngày xưa cưới xin cứ đến tối mới đón dâu nên gọi là hôn lễ 昏禮, bây giờ mới đổi dùng chữ hôn 婚.

裳 thường (14n) 1 : Cái xiêm

細 tế (11n) 1 : Nhỏ. Như tế cố 細故 cớ nhỏ, tế ngữ 細語 nói nhỏ. 2 : Tinh tế, tế mật, trái lại với thô suất gọi là tế.

痕 ngân (11n) 1 : Sẹo, vết. Phàm vật gì có dấu vết đều gọi là ngân. Như mặc ngân 墨痕 vết mực.

澗 giản (15n) 1 : Khe, suối, chỗ giữa hai miền núi gần nước cũng gọi là giản.

芳 phương (8n) 1 : Cỏ thơm. Như phương thảo 芳草 cỏ thơm. Nói rộng ra thì vật gì mùi thơm đều gọi là phương. Như phương danh 芳名 tiếng thơm. 2 : Ðức hạnh danh dự lưu truyền lại cũng gọi là phương. Như lưu phương bách thế 流芳百世 để tiếng thơm trăm đời.

迥 huýnh (9n) 1 : Xa lắc, xa xôi vắng vẻ. 2 : Thế đất đột nhiên nổi lên gọi là huýnh. Như tháp thế cô huýnh 塔勢孤迥 thế tháp chót vót đứng một mình. 3 : Khác hẳn, thời vật gì khác hẳn mọi thời vật gọi là huýnh nhiên bất đồng 迥然不同 khác hẳn không cùng.

招 chiêu, thiêu, thiều (8n) 1 : Vẫy. 2 : Vời lại. Nay ta gọi là cái dấu hiệu cửa hàng là cái chiêu bài 招牌, tờ quảng cáo là chiêu thiếp 招貼 cũng là do cái ý vời lại cả. 3 : Vời lấy. Như chiêu tai 招災 tự vời lấy vạ, chiêu oán 招怨 tự vời lấy oán.

魂 hồn (14n) 1 : Phần hồn, là cái làm chúa tể cả phần tinh thần. Người ta lúc sống thì hồn phách cùng quấn với nhau, đến lúc chết thì hồn phách lìa nhau. Vì thế mới bảo thần với quỷ đều là hồn hóa ra cả, vì nó là một vật rất thiêng, thiêng hơn cả muôn vật, cho nên lại gọi là linh hồn 靈魂. 2 : Tả về cái cảnh của ý thức. Như tiêu hồn 消魂 thích mê, đoạn hồn 斷魂 mất hồn.

tàm (14n) 1 : Cũng như chữ tàm 慙.

慙 tàm (15n) 1 : Tủi thẹn. Như tự tàm hình uế 自慙形穢 tự thẹn mình xấu xa.

愧 quý (12n) 1 : Thẹn, tự lấy làm thẹn, gọi là quý.

晨 thần (11n) 1 : Sớm, lúc mặt trời mới mọc gọi là thanh thần 清晨 sáng sớm. 2 : Gà gáy báo tin sáng. 3 : Sao thần.

園 viên (13n) 1 : Vườn, chỗ đất để trồng hoa quả, rau dưa. 2 : Chỗ để chơi riêng. 3 : Lăng tẩm các vua đời xưa và mồ mả các phi tần cũng đều gọi là viên cả.

DỊCH NGHĨA:

Tiếc xuân nên mấy ngày liền uống say

Khi tỉnh dạy, vệt rượu hằn trên xiêm áo (uống quá nhiều đến nỗi rượu hằn cả trên áo quần)

Hoa trôi theo nước trong đến suối lạ

Đám mây đơn côi mang theo mưa đến thôn xóm cũng đơn côi

Người nhàn, dễ có lúc tiếc nuối cảnh xuân trôi qua

Cách xa, hồn cũ khó gặp (ý nhà thơ cô đơn muốn tìm tri kỉ mà không được. Liên hệ bài Đăng U Châu Đài Ca của Trần Tử Ngang

Nhìn trước chẳng thấy người xưa

Nhìn sau người mới vẫn chưa thấy hình

Mênh mông trời đất buồn tình

Riêng ta thương cảm một mình lệ rơi

http://trantiensinh7777.blogspot.com/2013/07/ang-u-chau-ai-ca-nguyen-tac-tran-tu.html

Thẹn lòng với tiếng hót ân cần của chim oanh

Sáng sớm, một mình bước vào vườn tây

Chú ý: Trong bài tác giả sử dung: Phiêu, đoạn, cô cho thấy cảnh và người như hòa nhập làm một thể thống nhất, tất cả đều cô đơn vẳng vẻ, phiêu dạt (trôi nổi không cố định)

DỊCH THƠ TRẦN MINH TÚ

CUỐI XUÂN

Tiếc xuân bao bữa khướt say

Tỉnh dạy vệt rượu hằn ngay áo quần

Hoa đến suối lạ, trôi dần

Mây mưa lẻ bóng, trên phần thôn côi

Cách xa, hồn cũ khó vời

Người nhàn dễ có lúc thời hận xuân

Thẹn lòng, oanh hót ân cần

Vườn tây sáng sớm, riêng thân ta vào